Lucht en licht en tijd en ruimte

Volgens Charles Bukowski is het onzin.

Air and time and light and space
”– you know, I’ve either had a family, a job,
something has always been in the
way
but now
I’ve sold my house, I’ve found this
place, a large studio, you should see the space and
the light.
for the first time in my life I’m going to have
a place and the time to
create.”

no baby, if you’re going to create
you’re going to create whether you work
16 hours a day in a coal mine
or
you’re going to create in a small room with 3 children
while you’re on
welfare,
you’re going to create with part of your mind and your body blown
away,
you’re going to create blind
crippled
demented,
you’re going to create with a cat crawling up your
back while
the whole city trembles in earthquake, bombardment,
flood and fire.

baby, air and light and time and space
have nothing to do with it
and don’t create anything
except maybe a longer life to find
new excuses
for.

(en zie hier voor een prachtige cartoon-versie van het gedicht)

Maar voor Virginia Woolf was het in 1928 een toekomstdroom:

"For my belief is that if we live another century or
so--I am talking of the common life which is the real life and not of
the little separate lives which we live as individuals--and have five
hundred a year each of us and rooms of our own; if we have the habit of
freedom and the courage to write exactly what we think; if we escape a
little from the common sitting-room and see human beings not always in
their relation to each other but in relation to reality; and the sky,
too, and the trees or whatever it may be in themselves; if we look past
Milton's bogey, for no human being should shut out the view; if we face
the fact, for it is a fact, that there is no arm to cling to, but that
we go alone and that our relation is to the world of reality and not
only to the world of men and women, then the opportunity will come and
the dead poet who was Shakespeare's sister will put on the body which
she has so often laid down."

Ik denk er al een week over na met wie ik het nu eigenlijk eens ben. Of, wie ik zou willen zijn. Ja, ik zou wel graag willen leven als een Bukowski - schrijven, creëren tegen de klippen op, en ik ken heel goed de gevaren van de 'voorwaardenscheppende acties' - altijd maar zoeken naar de juiste omstandigheden, en jezelf sussen met 'als, dan' argumenten. De mijne zijn niet zo anders dan die van de persoon in het gedicht van Bukowski: de mogelijkheid om alleen te zijn met mijn gedachtes, zonder verantwoordelijkheden. Een plek waar ik niet de wasmachine hoor piepen zodat ik weet dat ik de was moet gaan ophangen, waar alle tijd en ruimte alleen maar van mij is zonder dat ik daar wat dan ook aan wie dan ook over hoef uit te leggen.

En inderdaad, wie te veel bezig is met wat er allemaal moet gebeuren voordat er iets kan gebeuren, die zal of apathisch op de bank blijven zitten, verlamd door de vooruitzichten van de enorme hoeveelheid werk die verricht moet worden, of uren dagen maanden besteden aan dat werk - om uiteindelijk nooit aan het Echte Werk toe te komen, omdat de omstandigheden natuurlijk nooit zo ideaal worden als je ze in je hoofd had.

Misschien gaat het er dus om dat je je de omstandigheden niet al te ideaal voorstelt. Woolf had een simpele eis: een kamer voor jezelf, met een slot op de deur zodat je niet gestoord kan worden, en een beetje geld zodat je gedachten vrij kunnen zijn en je niet gedwongen bent om te creëren volgens de eisen van je opdrachtgevers.

Die eigen kamer had ik al lang, maar hij voldeed niet aan mijn minimale eisen: een bureau waaraan het prettig zitten is, een streepje lucht om naar te kijken, een paar planken waar ik boeken en mooie, inspirerende dingen op kwijt kan.

Simpel toch? Het kostte 1 tripje naar Ikea, en een middagje schroeven en boren (ok, het meeste daarvan deed ik niet zelf) en toen was het klaar.

Aan alle voorwaarden is nu voldaan. Ik heb mijn eigen kamer, met overdag uitzicht op de blauwe of grijze lucht, een bureautje waar mijn lange benen onder passen, een raam waardoor ik savonds de zon een kerk in vuur en vlam kan zien zetten.


De deur heeft geen slot, maar dat is ook niet echt nodig. Mijn ene huisgenoot klopt netjes aan en vraag 'kan ik je even storen?', mijn andere huisgenoot krabbelt zachtjes aan de deurpost, zelfs als de deur op een kier staat, en trip-trapt pas naar binnen als ik zeg: 'kom maar, Dikkie!'

Bij herlezing van Woolfs essay viel me trouwens een zin op die ik eigenlijk veel mooier en prikkelender vindt dan de beroemde 'room of one's own' quote.

"if we face the fact, for it is a fact, that there is no arm to cling to, but that
we go alone and that our relation is to the world of reality and not only to the world of men and women"... dan kan er eindelijk geschreven worden, zoals er geschreven moet worden.

Die kamer, met of zonder slot, maakt dus eigenijk niet zoveel uit. Is er ruimte in je hoofd? Kun je naar de hemel kijken zonder dat er een silhouet van een geliefde tussen jou en de zon staat? Kun je, durf je na te denken alsof je alleen op de wereld bent? Kun je open zijn en toch je afsluiten - zoals Bukowski dat van je vraagt, dat je onder alle omstandigheden in staat bent je terug te trekken in de enige kamer die echt alleen van jou is - jezelf?

De excuses zijn op! Aan het werk, dus maar.